Poniżej przedstawiam drugą część z serii pn. „Analiza przemów politycznych”. W pierwszej części analizowaliśmy przemowy takich polityków jak: Ronald Reagan, Bill Clinton, Donald Trump, Declan Ganley czy David Cameron. Przechodząc do drugiej grupy (Barack Obama i Tony Blair), warto zacząć od analizy technik potęgujących moc przekazu.
Tab. 7 Wykaz metod potęgujących moc twierdzeń w drugiej grupie mówców.
|
Metody potęgujące moc twierdzeń:
|
Barack Obama
|
Tony Blair
|
|
Manipulacji słownej
|
Tak (podkreślanie negatywnych emocji podczas mówienia o konkurencie; tuszowanie ich podczas mówienia o sobie)
|
Tak (stosuje polityczną poprawność i stronę bierną, np. zostało wyrządzone zło)
|
|
Złych argumentów
|
Nie (nie było okazji ku temu)
|
Nie (nie było okazji ku temu)
|
|
Niszczenia
|
Tak (kreowanie wizerunku McCaina jako ciasnego umysłowo, bogatego konserwatystę)
|
Nie (tematyka dyskusji na to nie pozwalała)
|
|
Atrakcyjności
|
Tak (zwykły człowiek o nieprzeciętnych cechach)
|
Tak (podkreślał swoje związki z publicznością i podobny światopogląd)
|
|
Przyjaciół
|
Tak (np. Niech Bóg was błogosławi)
|
Tak (np. to prawdziwa przyjemność być z wami)
|
|
Przypodobania się
|
Tak (prawi komplementy swoim wyborcom)
|
Tak (prawi komplementy publiczności)
|
|
Kaznodziei
|
Tak (wyznaczenie wspólnego celu chociażby w popularnym Yes, we can!)
|
Tak (np. Myślę, że większość ludzi pragnie…)
|
|
3 razy „tak”
|
Tak
|
Nie
|
|
Współczucia
|
Tak (niełatwe lata młodości)
|
Nie (nie może się pochwalić złym dzieciństwem lub inną tragedią w życiu)
|
|
Charyzmy
|
Tak (odrzucenie biurokracji i zanegowanie przynależności do grona urzędników)
|
Tak (kreuje się na wizjonera, odrzuca biurokrację, tworzy własne „przykazania” – np. „Trzecią Drogę”)
|
|
Autorytetu
|
Nie (nie było okazji ku temu)
|
Nie (nie było okazji ku temu)
|
|
Kontrastu
|
Tak (np. W przeciwieństwie do Johna McCaina…)
|
Tak (wierni vs. ateiści)
|
|
Przesądów
|
Nie (nie było okazji ku temu)
|
Tak (np. To taka biblijna siódemka)
|
|
Hipnozy
|
Tak (oraz gra rytmiką i tempem wypowiedzi)
|
Tak (wystrzega się słownictwa agresji)
|
|
Skojarzeń
|
Nie (nie było okazji ku temu)
|
Tak (szczególnie w połączeniu z metodą przesądów)
|
Porównując przemówienia Baracka Obamy i Tony’ego Blaira, warto pamiętać, iż tematyka i okoliczności tychże wypowiedzi nieznacznie różniły się. W związku z tym były premier, dla lepszej skuteczności odbioru, nie mógł używać zbyt agresywnych technik (ponieważ mówił o religii i miłości do bliźniego), by nie zniweczyć całości wysiłku włożonego w przygotowanie się do debaty[1]. Na wstępie tej analizy pojawia się więc interesujący wniosek – dana technika perswazji jest skuteczna tylko w ograniczonym obrębie tematycznym, przy wybranej grupie słuchaczy i przy właściwym rywalu. W przeciwnym razie jej efekt może obrócić się ze zwielokrotnioną siłą przeciwko samemu mówcy. Odnośnie wyszczególnionych powyżej metod, widać, że obaj politycy używają subtelnej manipulacji słownej[2]. Jest ona o tyle bezpieczna, że objawiająca się w politycznej poprawności bądź użyciu strony biernej, nie może być uznana za zachowanie nieetyczne (w rzeczywistości jest wręcz przeciwnie – uznawana jest za formę bardziej elegancką). Kolejną zastosowaną była technika niszczenia, mająca miejsce wyłącznie w przemówieniu Baracka Obamy, który mógł się wypowiadać dużo swobodniej niż Tony Blair. Warto jednak dodać, iż obaj mówcy z równie wielką żarliwością prawili swojej publiczności komplementy, podkreślali wspólne cechy zebranego grona i uwielbienie do tych samych idei[3].
Kup moją książkę pt. „Jak politycy nami manipulują”:
– „Jak politycy nami manipulują? Cz. 1: Zakazane techniki”
– „Jak politycy nami manipulują? Cz. 2: Przemowy w praktyce”
– „Jak politycy nami manipulują? Cz. 1: Zakazane techniki”
– „Jak politycy nami manipulują? Cz. 2: Przemowy w praktyce”
[1] W innych sytuacjach czasem je stosuje. Zob. http://wolnemedia.net/wiadomosci-ze-swiata/tony-blair-naginal-i-wypaczal-prawde/, 08.05.2011.
[2] Zob. S. Szczepański, Obama: uratowaliśmy naszą gospodarkę przed katastrofą, Polish Times – Czas Polski, Warren (USA) 2009, nr 32 (115), s. 11.
[3] Zob. PAP, Prawdziwa historia Polski w USA, Tygodnik Polski – Polish Weekly, Sydney 2009, nr 18, s. 2.
